Theo Wikimedia Foundation, tổ chức phi lợi nhuận điều hành Wikipedia, việc người dùng thay đổi cách tìm kiếm thông tin online đang làm giảm lượng truy cập website.
Trong bài đăng trên blog cuối tuần qua, Marshall Miller, Giám đốc sản phẩm cấp cao của Wikimedia Foundation, cho biết lưu lượng vào Wikipedia trong tháng 5-8 giảm 8% so với cùng kỳ năm ngoái.
Sự suy giảm bộc lộ rõ sau khi Wikimedia điều chỉnh cách phân biệt lưu lượng của người và bot để hiểu rõ hơn về độc giả thực tế, đồng thời giới hạn cách bot thu thập dữ liệu cho công cụ tìm kiếm thương mại và AI. Ví dụ, họ nhận thấy truy cập từ Brazil tăng đột biến, nhưng hóa ra chủ yếu là bot.

Giao diện Wikipedia. Ảnh: Tada Images
“Sự suy giảm phản ánh tác động của AI tạo sinh và mạng xã hội đến cách mọi người tìm kiếm thông tin, đặc biệt khi các công cụ tìm kiếm cung cấp câu trả lời trực tiếp cho người dùng và thường xuyên dựa vào nội dung Wikipedia”, Miller viết.
Theo ông, việc lưu lượng truy cập đi xuống không bất ngờ. Các công cụ tìm kiếm đang sử dụng AI ngày càng nhiều để hiển thị câu trả lời trực tiếp trên trang kết quả thay vì dẫn link đến nguồn bên ngoài như Wikipedia. Người trẻ cũng đang chuyển sang những nền tảng như YouTube hay TikTok để tìm kiếm thông tin.
Miller cho biết, Wikimedia hoan nghênh “những cách thức mới để mọi người tiếp cận kiến thức”, tin rằng điều này không làm giảm vai trò của Wikipedia, vì kiến thức từ bách khoa toàn thư trực tuyến vẫn đến được với mọi người ngay cả khi trực tiếp vào trang web. Wikipedia thậm chí cũng thử nghiệm tính năng tóm tắt AI, nhưng đã dừng sau khi các biên tập viên phàn nàn.
Tuy nhiên, sự suy giảm lượng truy cập cũng tiềm ẩn rủi ro, khi người dùng ngày càng ít nhận thức được nguồn gốc thực sự của thông tin. “Khi lưu lượng giảm, số tình nguyện viên tham gia phát triển và làm phong phú nội dung cũng giảm theo và sẽ có ít nhà tài trợ cá nhân ủng hộ công việc này hơn”, ông nói.
Miller nhận định, đây là tình huống khá trớ trêu vì hầu hết mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) được đào tạo dựa vào bộ dữ liệu Wikipedia. Ông kêu gọi các nhà phát triển LLM, chatbot AI, công cụ tìm kiếm và mạng xã hội đang sử dụng nội dung Wikipedia giúp thu hút người dùng trở lại trang web.
“Khi tìm kiếm thông tin trực tuyến, hãy chú ý đến các trích dẫn và nhấp vào nguồn tài liệu gốc. Hãy trò chuyện với mọi người về tầm quan trọng của kiến thức đáng tin cậy do con người chọn lọc, và giúp họ hiểu rằng nội dung làm nền tảng cho AI tạo sinh được tạo ra bởi người thật, những người xứng đáng được ủng hộ”, ông nói thêm.
Thu Thảo (Theo Gizmodo, TechCrunch)