Optimus bị coi là ‘giấc mơ xa vời’ của Elon Musk

Được Tesla công bố năm 2021 và ra mắt nguyên mẫu đầu tiên năm 2022, Optimus có chiều cao 173 cm, nặng 57 kg, trang bị màn hình hiển thị thông tin. Elon Musk nhiều lần chia sẻ những tiến bộ của Optimus và hình dung tương lai đầy triển vọng của robot hình người.

Musk và Tesla hiện đối mặt với hàng loạt khó khăn ở mảng kinh doanh xe điện, khi các mẫu xe không có cải tiến mới, trong khi doanh số ngày một sụt giảm. Dịch vụ robotaxi vẫn chỉ được thử nghiệm ở quy mô nhỏ. Tuy nhiên, Musk dành nhiều thời gian để “vẽ” nên tương lai của robotaxi và robot Optimus, hứa hẹn giúp Tesla và giới nhà đầu tư trở nên cực kỳ giàu có. Theo Fast Company, tỷ phú Mỹ dường như đang theo đuổi một “giấc mơ viễn vông”, khó thành sự thật.

Khi kỳ vọng “vấp” rào cản thực tế

Trong tầm nhìn của Musk, đội quân Optimus tương lai sẽ vận chuyển pin, kéo xe phụ tùng, xếp tấm kim loại bên trong nhà máy, hoặc phục vụ trong hộ gia đình. Chúng đảm nhận những công việc nhàm chán, dễ gây chấn thương mà không con người nào muốn làm.

Musk cho biết Optimus sẽ bắt đầu hoạt động trên dây chuyền lắp ráp của Tesla vào cuối năm. Sang năm tới, robot sẽ được sử dụng tại các kho hàng và trung tâm hậu cần trên khắp Bắc Mỹ. Trong vòng 5 năm, ông hứa hẹn sẽ sản xuất một triệu robot mỗi năm. Trong vòng một thập kỷ, sẽ có 100 triệu Optimus áp dụng rộng rãi. Năm ngoái, ông thậm chí dự đoán có 10 tỷ robot hình người nói chung hoạt động vào năm 2040.

“Optimus có tiềm năng đạt doanh thu hơn 10.000 tỷ USD mỗi năm. Nó sẽ là sản phẩm lớn nhất từ trước đến nay”, Musk nói với giới đầu tư hồi tháng 4 và nhắc lại trong báo cáo tài chính của Tesla ngày 22/7.

Tháng 6/2024, ông hình dung Tesla có thể đạt vốn hóa 25.000 tỷ USD khi Optimus ứng dụng đại trà – con số CNBC nhận xét là “không tưởng, viển vông”. Giới phân tích cho rằng toàn bộ thị trường robot hình người có thể đạt giá trị 13-38 tỷ USD trong giai đoạn 2030-2035, khiến tuyên bố 10.000 tỷ doanh thu của Musk trở nên bất khả thi về mặt toán học, ít nhất là trong thập kỷ tới.

Thực tế, mọi chuyện cũng đang không diễn ra như tỷ phú mong đợi. Với tiến độ hiện tại của Optimus, giới chuyên gia cho rằng nó chậm hơn rất nhiều so với đối thủ ở khu vực khác, đặc biệt là Trung Quốc – nơi có lợi thế thống trị về chuỗi cung ứng sản xuất ở quy mô lớn.

Jeff Cardenas, CEO Apptronik, công ty đứng sau robot hình người Apollo 1, đánh giá ngành công nghiệp robot hình người vẫn “trong thời kỳ Macintosh”. “Nghĩa là mọi thứ giống với giai đoạn đầu của máy tính cá nhân những năm 1980”, Cardenas nói. “Chúng ta vẫn ở giai đoạn đầu, tức Tesla vẫn có cơ hội ở lĩnh vực này, nhưng mức vốn hóa 25.000 tỷ USD của Musk là không thể”.

Hàng loạt khó khăn

Theo Digitimes, việc sản xuất Optimus đã bị đình trệ giữa tháng 6, khi khớp nối quá nóng, cổ tay mềm và pin hỏng sau khi vận hành thời gian ngắn. Khi đó, chỉ có khoảng 1.000 robot xuất xưởng từ dây chuyền thí điểm ở Fremont, California, với chi phí 60.000 USD/chiếc. Bên cạnh đó, một số video ghi lại hoạt động của robot cho thấy chúng di chuyển chưa bằng một nửa tốc độ của con người.

AInvest dẫn hai nguồn tin trong chuỗi cung ứng Optimus rằng Tesla “đã mua đủ linh kiện” để sản xuất 1.200 Optimus và hiện đã sản xuất gần 1.000 chiếc – con số “khiêm tốn” so với mục tiêu 5.000-10.000 chiếc của Musk năm nay. Còn theo The Information, Tesla đang đánh giá lại các nhà cung cấp vì linh kiện quan trọng bị lỗi, khiến tiến độ tiếp tục trì hoãn.

Một số nhận định chuỗi thất bại của Optimus giải thích lý do Milan Kovac, giám đốc chương trình Optimus, bất ngờ rời Tesla vào tháng 6. Dự án hiện do Ashok Elluswamy, Giám đốc mảng Autopilot của Tesla, tiếp quản.

Một vấn đề lớn của Optimus liên quan đến đất hiếm để sản xuất nam châm – thành phần quan trọng đảm bảo hoạt động của động cơ. Nếu không có nam châm, sẽ không có cách nào chế tạo robot di chuyển với tốc độ và độ chính xác như người thật.

Tesla chưa công bố số lượng nam châm một robot Optimus cần. Nhưng theo nhà phân tích Luke Lango nói với Investor Place, cỗ máy có thể sử dụng 3,6 kg nam châm, vì một robot hình người thông thường cần hơn 40 động cơ servo, và mỗi động cơ cần gần 0,1 kg nam châm.

Hồi tháng 4, Musk từng đổ lỗi cho vấn đề sản xuất của Optimus là thiếu đất hiếm, vốn có nhiều nhất ở Trung Quốc. Với căng thẳng địa chính trị Mỹ – Trung, khó khăn này được dự đoán không thể giải quyết một sớm một chiều.

“Được thiết kế để thất bại?”

Nếu tất cả những khó khăn trên giải quyết xong, Tesla cũng chưa chắc thành công với Optimus. Theo Fast Company, công ty của Musk đang theo đuổi yếu tố hình thức khó khăn nhất trong ngành robot hình người: không có cảm biến Lidar.

Musk từng tuyên bố Lidar “dành cho những kẻ thua cuộc”, nhưng việc chỉ sử dụng camera thông thường đã chứng minh không đủ để hiểu thế giới xung quanh. Ôtô Tesla không trang bị loại cảm biến này, khiến nguy cơ gây tai nạn cao. Thống kê cho thấy giai đoạn 2019-2023, xe Tesla liên quan đến 736 vụ tai nạn tại Mỹ, gồm 17 vụ chết người, chưa kể các trường hợp suýt va chạm, theo Car&Driver. Robot không có Lidar được dự đoán cũng gặp rủi ro tương tự.

Việc ứng dụng robot hình người cũng có thể gặp khó. Chris Walti, trưởng nhóm phụ trách Optimus đầu tiên của Tesla và nghỉ việc năm 2022 để lập công ty robot Mytra, lập luận rằng robot hình người là “lựa chọn sai lầm cho công việc nhà máy” vì hình dạng con người “tiến hóa để thoát khỏi sói và gấu”. Do đó, áp dụng chúng cho nhiệm vụ công nghiệp lặp đi lặp lại “không tối ưu”.

Thực tế hiện nay, các hệ thống tự động hóa chuyên dụng, được thiết kế riêng cho từng nhiệm vụ cụ thể trong nhà máy luôn vượt trội robot hình người thông thường về chi phí, độ tin cậy và hiệu quả. Điều đó khiến giải pháp của Tesla vừa là một bài toán kỹ thuật tốn kém, vừa thiếu chiến lược kinh doanh khả thi.

“Trừ khi Optimus đột phá thành thứ gì đó bền bỉ, dễ chế tạo và rẻ hơn, nó sẽ chỉ là một món đồ trong phòng trưng bày thời gian dài”, Cardenas của Apptronik nói.

Ông Cardenas vẫn đánh giá cao robot hình người trong việc thực hiện đa nhiệm vụ thay vì một chức năng duy nhất. Tuy nhiên, các công ty như Tesla cần mở rộng quy mô, tính linh hoạt và đưa nhiều công năng nhất vào một cỗ máy duy nhất.

Kể cả khi các yếu tố kể trên diễn ra thuận lợi, giới chuyên gia cho rằng còn lâu nữa Optimus mới giúp Tesla đạt doanh thu chục nghìn tỷ USD mỗi năm. Mọi thứ còn xa vời hơn khi đến nay, robot hình người này mới làm được một số việc nhỏ như gấp đồ, chạy nhảy, nấu ăn… hay gần nhất là xúc bỏng ngô cho khách bên trong nhà hàng Tesla Diner mới khai trương ở Los Angeles.

Bảo Lâm tổng hợp

Được Tesla công bố năm 2021 và ra mắt nguyên mẫu đầu tiên năm 2022, Optimus có chiều cao 173 cm, nặng 57 kg, trang bị màn hình hiển thị thông tin. Elon Musk nhiều lần chia sẻ những tiến bộ của Optimus và hình dung tương lai đầy triển vọng của robot hình người.

Musk và Tesla hiện đối mặt với hàng loạt khó khăn ở mảng kinh doanh xe điện, khi các mẫu xe không có cải tiến mới, trong khi doanh số ngày một sụt giảm. Dịch vụ robotaxi vẫn chỉ được thử nghiệm ở quy mô nhỏ. Tuy nhiên, Musk dành nhiều thời gian để “vẽ” nên tương lai của robotaxi và robot Optimus, hứa hẹn giúp Tesla và giới nhà đầu tư trở nên cực kỳ giàu có. Theo Fast Company, tỷ phú Mỹ dường như đang theo đuổi một “giấc mơ viễn vông”, khó thành sự thật.

Khi kỳ vọng “vấp” rào cản thực tế

Trong tầm nhìn của Musk, đội quân Optimus tương lai sẽ vận chuyển pin, kéo xe phụ tùng, xếp tấm kim loại bên trong nhà máy, hoặc phục vụ trong hộ gia đình. Chúng đảm nhận những công việc nhàm chán, dễ gây chấn thương mà không con người nào muốn làm.

Musk cho biết Optimus sẽ bắt đầu hoạt động trên dây chuyền lắp ráp của Tesla vào cuối năm. Sang năm tới, robot sẽ được sử dụng tại các kho hàng và trung tâm hậu cần trên khắp Bắc Mỹ. Trong vòng 5 năm, ông hứa hẹn sẽ sản xuất một triệu robot mỗi năm. Trong vòng một thập kỷ, sẽ có 100 triệu Optimus áp dụng rộng rãi. Năm ngoái, ông thậm chí dự đoán có 10 tỷ robot hình người nói chung hoạt động vào năm 2040.

“Optimus có tiềm năng đạt doanh thu hơn 10.000 tỷ USD mỗi năm. Nó sẽ là sản phẩm lớn nhất từ trước đến nay”, Musk nói với giới đầu tư hồi tháng 4 và nhắc lại trong báo cáo tài chính của Tesla ngày 22/7.

Tháng 6/2024, ông hình dung Tesla có thể đạt vốn hóa 25.000 tỷ USD khi Optimus ứng dụng đại trà – con số CNBC nhận xét là “không tưởng, viển vông”. Giới phân tích cho rằng toàn bộ thị trường robot hình người có thể đạt giá trị 13-38 tỷ USD trong giai đoạn 2030-2035, khiến tuyên bố 10.000 tỷ doanh thu của Musk trở nên bất khả thi về mặt toán học, ít nhất là trong thập kỷ tới.

Thực tế, mọi chuyện cũng đang không diễn ra như tỷ phú mong đợi. Với tiến độ hiện tại của Optimus, giới chuyên gia cho rằng nó chậm hơn rất nhiều so với đối thủ ở khu vực khác, đặc biệt là Trung Quốc – nơi có lợi thế thống trị về chuỗi cung ứng sản xuất ở quy mô lớn.

Jeff Cardenas, CEO Apptronik, công ty đứng sau robot hình người Apollo 1, đánh giá ngành công nghiệp robot hình người vẫn “trong thời kỳ Macintosh”. “Nghĩa là mọi thứ giống với giai đoạn đầu của máy tính cá nhân những năm 1980”, Cardenas nói. “Chúng ta vẫn ở giai đoạn đầu, tức Tesla vẫn có cơ hội ở lĩnh vực này, nhưng mức vốn hóa 25.000 tỷ USD của Musk là không thể”.

Hàng loạt khó khăn

Theo Digitimes, việc sản xuất Optimus đã bị đình trệ giữa tháng 6, khi khớp nối quá nóng, cổ tay mềm và pin hỏng sau khi vận hành thời gian ngắn. Khi đó, chỉ có khoảng 1.000 robot xuất xưởng từ dây chuyền thí điểm ở Fremont, California, với chi phí 60.000 USD/chiếc. Bên cạnh đó, một số video ghi lại hoạt động của robot cho thấy chúng di chuyển chưa bằng một nửa tốc độ của con người.

AInvest dẫn hai nguồn tin trong chuỗi cung ứng Optimus rằng Tesla “đã mua đủ linh kiện” để sản xuất 1.200 Optimus và hiện đã sản xuất gần 1.000 chiếc – con số “khiêm tốn” so với mục tiêu 5.000-10.000 chiếc của Musk năm nay. Còn theo The Information, Tesla đang đánh giá lại các nhà cung cấp vì linh kiện quan trọng bị lỗi, khiến tiến độ tiếp tục trì hoãn.

Một số nhận định chuỗi thất bại của Optimus giải thích lý do Milan Kovac, giám đốc chương trình Optimus, bất ngờ rời Tesla vào tháng 6. Dự án hiện do Ashok Elluswamy, Giám đốc mảng Autopilot của Tesla, tiếp quản.

Một vấn đề lớn của Optimus liên quan đến đất hiếm để sản xuất nam châm – thành phần quan trọng đảm bảo hoạt động của động cơ. Nếu không có nam châm, sẽ không có cách nào chế tạo robot di chuyển với tốc độ và độ chính xác như người thật.

Tesla chưa công bố số lượng nam châm một robot Optimus cần. Nhưng theo nhà phân tích Luke Lango nói với Investor Place, cỗ máy có thể sử dụng 3,6 kg nam châm, vì một robot hình người thông thường cần hơn 40 động cơ servo, và mỗi động cơ cần gần 0,1 kg nam châm.

Hồi tháng 4, Musk từng đổ lỗi cho vấn đề sản xuất của Optimus là thiếu đất hiếm, vốn có nhiều nhất ở Trung Quốc. Với căng thẳng địa chính trị Mỹ – Trung, khó khăn này được dự đoán không thể giải quyết một sớm một chiều.

“Được thiết kế để thất bại?”

Nếu tất cả những khó khăn trên giải quyết xong, Tesla cũng chưa chắc thành công với Optimus. Theo Fast Company, công ty của Musk đang theo đuổi yếu tố hình thức khó khăn nhất trong ngành robot hình người: không có cảm biến Lidar.

Musk từng tuyên bố Lidar “dành cho những kẻ thua cuộc”, nhưng việc chỉ sử dụng camera thông thường đã chứng minh không đủ để hiểu thế giới xung quanh. Ôtô Tesla không trang bị loại cảm biến này, khiến nguy cơ gây tai nạn cao. Thống kê cho thấy giai đoạn 2019-2023, xe Tesla liên quan đến 736 vụ tai nạn tại Mỹ, gồm 17 vụ chết người, chưa kể các trường hợp suýt va chạm, theo Car&Driver. Robot không có Lidar được dự đoán cũng gặp rủi ro tương tự.

Việc ứng dụng robot hình người cũng có thể gặp khó. Chris Walti, trưởng nhóm phụ trách Optimus đầu tiên của Tesla và nghỉ việc năm 2022 để lập công ty robot Mytra, lập luận rằng robot hình người là “lựa chọn sai lầm cho công việc nhà máy” vì hình dạng con người “tiến hóa để thoát khỏi sói và gấu”. Do đó, áp dụng chúng cho nhiệm vụ công nghiệp lặp đi lặp lại “không tối ưu”.

Thực tế hiện nay, các hệ thống tự động hóa chuyên dụng, được thiết kế riêng cho từng nhiệm vụ cụ thể trong nhà máy luôn vượt trội robot hình người thông thường về chi phí, độ tin cậy và hiệu quả. Điều đó khiến giải pháp của Tesla vừa là một bài toán kỹ thuật tốn kém, vừa thiếu chiến lược kinh doanh khả thi.

“Trừ khi Optimus đột phá thành thứ gì đó bền bỉ, dễ chế tạo và rẻ hơn, nó sẽ chỉ là một món đồ trong phòng trưng bày thời gian dài”, Cardenas của Apptronik nói.

Ông Cardenas vẫn đánh giá cao robot hình người trong việc thực hiện đa nhiệm vụ thay vì một chức năng duy nhất. Tuy nhiên, các công ty như Tesla cần mở rộng quy mô, tính linh hoạt và đưa nhiều công năng nhất vào một cỗ máy duy nhất.

Kể cả khi các yếu tố kể trên diễn ra thuận lợi, giới chuyên gia cho rằng còn lâu nữa Optimus mới giúp Tesla đạt doanh thu chục nghìn tỷ USD mỗi năm. Mọi thứ còn xa vời hơn khi đến nay, robot hình người này mới làm được một số việc nhỏ như gấp đồ, chạy nhảy, nấu ăn… hay gần nhất là xúc bỏng ngô cho khách bên trong nhà hàng Tesla Diner mới khai trương ở Los Angeles.

Bảo Lâm tổng hợp